8 BAHASA JAWA BAB 1 MATERI 2

1. UNGGAH – UNGGUH BASA JAWA

Unggah – ungguh basa kaperang dadi loro, yaiku ngoko lan krama. Basa ngoko kaperang dadi loro maneh, yaiku ngoko lugu lan ngoko alus, dene basa krama uga kaperang dadi dadi loro yaiku krama lugu lan krama alus.

1. Ngoko Lugu, yaiku tetembungane migunakake basa ngoko kabeh, ora ana tembung krama utawa krama inggil tumrap wong sing diajak guneman. Gunane kanggo guneman antarane :
2. Wong tuwa marang bocah enom
3. Wong kang wis raket sesrawungane
4. Wong kang apangkat dhuwur marang andhahane
5. Bocah cilik karo kancane
6. Ngunandika (ngomong dhewe)

Tuladha :

1. Yen mengko kowe mengko lunga aku arep titip.
2. Dhik, aja lali bukune digawa.
3. Kowe delok wayang apa ora?
4. Biyasane Bambang sing gawa kunci kantor.
5. Ani lagi mangan roti.

2. Ngoko Alus, yaiku basa kang luwih ngajeni marang wong kang diajak guneman. Basa ngoko alus tetembungane arupa tembung ngoko kacampur tembung krama inggil tumrap wong kang diajak guneman.

Panggonane basa ngoko alus iku kanggo guneman antarane :

1. Wong tuwa marang wong enom kang diajeni.
2. Wong wadon marang kakunge.
3. Priyayi marang priyayi kang wis tepung raket.
4. Ngomongake wong liya kang diajeni.

Tuladha :

1. Yen Njenengan tindak aku arep titip.
2. Mas, aja lali bukune diasta.
3. Njenengan mirsani wayang apa ora?
4. Biyasane Pak Joni sing ngasta kunci kantor.
5. Ibu lagi dhahar roti.

3. Krama Lugu, yaiku basa kang migunakake tembung krama kabeh, ora kacampuran tembung krama inggil.

Gunane kanggo guneman antarane:

1. Wong marang wong liya kang dianggep luwih tuwa utawa kinurmatan.
2. Priyayi padha priyayi sing wis kulina.
3. Priyayi marang sanakke kang luwih asor.

Tuladha :

1. Menawi sampeyan kesah kula ajeng titip.
2. Sampeyan menawi ajeng kesah ngenjing mawon.
3. Biyasanipun Bambang ingkang mbeta kunci kantor.
4. Ani nembe nedha roti.

4. Krama Alus, yaiku basa kang migunakake tembung krama lan tembung krama inggil.

Krama Alus diengo guneman marang:

1. Sapa wae sing luwih diajeni
2. Wong kang luwih tuwa utawa dhuwur pangkate
3. Wong kang durung tepung

Tuladha :

1. Menawi panjenengan tindak kula badhe titip.
2. Panjenengan menawi badhe tindak ngenjing kemawon.
3. Ibu nembe dhahar roti.

1. TEMBUNG : NGOKO, KRAMA LAN KRAMA INGGIL